Overgangsklachten

Overgangsklachten ontstaan tijdens de overgang, de periode waarin hormonale veranderingen optreden voor dat de menstruatie stopt. Dit proces gaat vaak gepaard met een breed scala aan klachten. Deze klachten worden veroorzaakt door een afname van de oestrogeenproductie in het lichaam. Veel vrouwen ervaren symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen, slaapproblemen en vermoeidheid. Andere veelvoorkomende klachten zijn: geen zin meer in seks, vaginale droogheid, spier- /gewrichtspijn, gespannen gevoel in hoofd of lichaam, hoofdpijn. Vasomotorische symptomen (opvliegers en nachtelijk zweten) duren bij de helft van de vrouwen langer dan 7 jaar. De invloed van overgangsklachten op de levenskwaliteit kan aanzienlijk zijn. Ze verstoren vaak de slaap, wat leidt tot vermoeidheid en concentratieproblemen overdag. Stemmingswisselingen en prikkelbaarheid kunnen relaties onder druk zetten, terwijl fysieke symptomen zoals opvliegers en gewichtstoename het zelfbeeld negatief kunnen beïnvloeden. Hierdoor kunnen overgangsklachten de algehele gezondheid en het welzijn beïnvloeden, zowel op het werk als in het privéleven.

Slechts 4-5% van de Nederlandse vrouwen krijgt de therapie voor de overgangsklachten, tegenover 20-40% in andere Europese landen.

Het is belangrijk dat u zich bewust bent van deze klachten en weet dat er behandelingsopties beschikbaar zijn om uw levenskwaliteit te verbeteren.

Overgang en verzuim op de werkvloer

Jaarlijks hebben ruim een miljoen vrouwen in de leeftijd van 40 tot 60 jaar in Nederland te maken met de overgang.

80% heeft daar in meer of mindere mate klachten van.

34% van het ziekteverzuim van vrouwen in deze leeftijdscategorie gerelateerd is aan overgangsklachten, welke zich uiten in vermoeidheid en concentratiestoornissen.

In Nederland is er steeds meer aandacht voor overgangsklachten, zowel in de gezondheidszorg als op de werkvloer. In sommige landen wordt menopauze nog als een taboe gezien, wat kan leiden tot minder ondersteuning voor vrouwen die hiermee te maken krijgen. De aandacht voor de overgang op de werkvloer is in Nederland groeiende, met steeds meer bedrijven die beleid ontwikkelen om vrouwen in deze fase te ondersteunen.

Overgangsklachten kunnen een aanzienlijke impact hebben op het werkvermogen van vrouwen. Vermoeidheid, concentratieproblemen, en andere klachten kunnen leiden tot verzuim en verminderde productiviteit. In de overgang is het risico op een depressie 2 tot 4 keer verhoogd. Slechts 30% van vrouwen meldt klachten en reden van werkverzuim bij leidinggevende.

In Nederland wordt dit probleem steeds meer erkend, en bedrijven worden aangemoedigd om ondersteuning te bieden. Verzuim door overgangsklachten wordt vaak onderschat, maar kan, als het niet goed wordt aangepakt, leiden tot langdurig ziekteverzuim.

De bedrijfsarts speelt een cruciale rol in het ondersteunen van vrouwen met overgangsklachten op de werkvloer. Deze arts kan adviseren over aanpassingen op de werkplek, zoals flexibele werktijden, en kan vrouwen doorverwijzen naar gespecialiseerde zorg indien nodig. Door overgangsklachten serieus te nemen en tijdig te signaleren, kan de bedrijfsarts bijdragen aan het voorkomen van verzuim en het bevorderen van het welzijn van vrouwelijke medewerkers.

Diagnostische Methoden

De diagnose van overgangsklachten wordt primair gesteld op basis van de klachten die een vrouw ervaart en haar medische geschiedenis.

  • Medische geschiedenis en symptomen: De arts zal vragen stellen over de aard, duur en ernst van de klachten, evenals over de menstruatiecyclus en eventuele familiegeschiedenis van menopauze-gerelateerde problemen.
  • Bloedonderzoek: meestal is het niet nodig. In sommige gevallen (b.v. bij vrouwen jonger dan 40 j) kan een bloedtest worden gedaan om de niveaus van hormonen zoals follikelstimulerend hormoon (FSH) en oestrogeen te meten. Verhoogde FSH-waarden en lage oestrogeenwaarden kunnen wijzen op de menopauze.
  • Aanvullende onderzoeken: Als er onduidelijkheid is over de oorzaak van bepaalde symptomen, kunnen aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd om andere aandoeningen uit te sluiten, zoals schildklierproblemen of diabetes.


Een veelgebruikte methode om de ernst van overgangsklachten in kaart te brengen is Greene Climacteric Scale (GCS). Deze gestandaardiseerde vragenlijst geeft een overzicht van 21 overgangssymptomen en wordt wereldwijd gebruikt om de hinder in kaart te brengen en helpt vrouwen om hun symptomen te identificeren en te kwantificeren.

Deze vragen zijn onderverdeeld in 4 verschillende categorieën:

  1. Vasomotorische klachten: Zoals opvliegers en nachtelijk zweten.
  2. Psychologische klachten: Deze omvatten angst, depressie, prikkelbaarheid, en verlies van interesse in dagelijkse activiteiten.
  3. Lichamelijke symptomen: Waaronder spier- en gewrichtspijn, vermoeidheid, en hoofdpijn.
  4. Seksuele klachten: Zoals een verminderd libido.


Elke vraag op de schaal kan worden beantwoord met een score variërend van 0 tot 3, waarbij:

  • 0 = Geen symptomen
  • 1 = Milde symptomen
  • 2 = Matige symptomen
  • 3 = Ernstige symptomen


De Greene Climacteric Scale helpt de arts om beter inzicht te krijgen in de impact van de symptomen op het dagelijks leven en om een passende behandeling voor te stellen.

Behandeling

Op basis van uw situatie en de resultaten van de Greene Climacteric Scale kan een individueel behandelplan worden opgesteld. De behandeling van overgangsklachten is vaak een combinatie van leefstijlaanpassingen, medicatie, en, indien nodig, hormonale therapie (HST) en psychologische ondersteuning.

Er is de afgelopen jaren terughoudendheid geweest met het voorschrijven van hormonale therapie. In Nederland wordt steeds meer nadruk gelegd op het veilig behandelen van overgangsklachten door middel van een gepersonaliseerde aanpak. Het opstellen van een individueel risicoprofiel helpt om de meest geschikte behandelingsoptie te kiezen, waarmee de gezondheid van de vrouw op lange termijn wordt beschermd.

Door een integrale aanpak, waarin zorg en werk samenkomen, kunnen vrouwen met overgangsklachten beter worden ondersteund, wat uiteindelijk leidt tot een betere kwaliteit van leven en minder verzuim op de werkvloer. Uw gynaecoloog van Vera Medical Center kan met u een op uw situatie afgestemd behandelplan opstellen om uw levenskwaliteit aanzienlijk te verbeteren.

Blijf niet lopen met klachten en ga in gesprek met ons. Samen kijken we naar een passende behandeling.