Hormonen en anticonceptie

Vrouwelijke hormonen, zoals oestrogeen en progesteron, spelen een cruciale rol in de regulatie van de menstruatiecyclus, vruchtbaarheid en algemene gezondheid. Anticonceptie beïnvloedt deze hormonale balans door het niveau van de hormonen te veranderen om zwangerschap te voorkomen. Dit kan soms leiden tot bijwerkingen of verstoringen in de natuurlijke cyclus, aangezien anticonceptiemethoden zoals de pil, pleisters of spiraaltjes de hormoonspiegels aanpassen om de ovulatie te onderdrukken of de baarmoederomgeving te veranderen. Het begrijpen van deze complexe interactie helpt bij het kiezen van de meest geschikte anticonceptiemethode en het beheren van eventuele bijwerkingen.

Verschillende klachten waarbij wij helpen

Anticonceptie

Anticonceptie beïnvloedt de vrouwelijke hormonen door het reguleren of aanpassen van hun niveaus om zwangerschap te voorkomen. Veel anticonceptiemethoden werken door het onderdrukken van de ovulatie, het veranderen van de baarmoederhalsmucus of het altereren van de baarmoederwand om het innestelen van een bevruchte eicel te verhinderen. Deze hormonale veranderingen kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals stemmingswisselingen, gewichtstoename of veranderingen in de menstruatiecyclus.

Soorten anticonceptie

  • Anticonceptiepillen: Bevatten oestrogeen en/of progesteron om de ovulatie te voorkomen.
  • Anticonceptiepleisters: Bevatten hormonen die via de huid worden opgenomen om ovulatie te blokkeren.
  • Anticonceptiering: Een flexibele ring die in de vagina wordt geplaatst en hormonen afgeeft om de ovulatie te onderdrukken.
  • Hormonale injecties: Inbrengen van hormonen in het lichaam via een injectie om de ovulatie te voorkomen.
  • Implantaten: Kleine staafjes onder de huid die hormonen afgeven om zwangerschap te voorkomen.
  • Spiraaltje (IUD): Kan hormonale of koperen versies zijn; de hormonale versie beïnvloedt de hormoonspiegels lokaal in de baarmoeder.
  • Condoom: Een barrière-methode die geen hormonen gebruikt en zwangerschap en SOA’s voorkomt.
  • Natuurlijke methoden: Gebaseerd op het bijhouden van de cyclus om vruchtbare periodes te vermijden, zonder hormonale interventie.


Het kiezen van een anticonceptiemethode hangt af van individuele behoeften, gezondheidstoestand en voorkeuren. Uw gynaecoloog van Vera Medical Center kan u helpen de juiste keuze te maken.

Premenstrueel Syndroom (PMS)

Premenstrueel Syndroom (PMS) is een veelvoorkomend en vaak invaliderend pakket van symptomen die optreden in de tweede helft van de menstruatiecyclus, meestal in de week voorafgaand aan de menstruatie. Deze nemen weer af vanaf het begin van de menstruatiebloeding. Ongeveer 5% van alle vrouwen tussen 15 en 45 jaar heeft last van PMS. Dat gaat gepaard met pijn en beperkingen in het persoonlijk functioneren, maar ook deelname aan sociale leven neemt fors af. Kortom, vrouwen met hevige PMS-klachten worden sterk gehinderd in hun functioneren en gezien het chronische karakter van de aandoening, ervaren velen PMS dan ook als een handicap.  Ondanks de impact die PMS kan hebben op het dagelijks functioneren, wordt het vaak onderschat door werkgevers en bedrijfsartsen.

Klachten

  • Emotionele symptomen: Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, depressieve gevoelens, angst.
  • Lichamelijke symptomen: Buikpijn, hoofdpijn, vermoeidheid, opgeblazen gevoel, gevoeligheid van de borsten.
  • Gedragsveranderingen: Verhoogde eetlust, problemen met concentreren, slaapproblemen.

Wat is de oorzaak van PMS?

De exacte oorzaak van PMS is nog niet volledig begrepen, maar het is waarschijnlijk het gevolg van een complexe wisselwerking tussen hormonale veranderingen en andere factoren. Voor de puberteit, bij zwangerschap en na de menopauze komt PMS niet voor. Hier zijn enkele belangrijke oorzaken en factoren die bijdragen aan PMS:

  • Hormonale schommelingen PMS wordt sterk beïnvloed door fluctuaties in de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron tijdens de tweede helft van de menstruatiecyclus, ook wel de luteale fase genoemd. Na de eisprong neemt het niveau van progesteron toe en dat van oestrogeen af. Deze veranderingen kunnen fysieke en emotionele symptomen veroorzaken.
  • Verandering in neurotransmitters Hormonale schommelingen kunnen invloed hebben op neurotransmitters in de hersenen, zoals serotonine. Serotonine speelt een belangrijke rol bij het reguleren van stemming, slaap en eetlust. Een daling van serotonineniveaus kan leiden tot stemmingswisselingen, depressieve gevoelens en vermoeidheid, die vaak worden geassocieerd met PMS.
  • Genetische aanleg Sommige vrouwen hebben meer kans op het ontwikkelen van PMS vanwege hun genetische achtergrond. Als andere vrouwen in je familie PMS-symptomen hebben, is de kans groter dat je ze ook ervaart.
  • Voedings- en levensstijlgewoonten
    • Voeding: Een dieet met veel zout, suiker, alcohol en cafeïne kan PMS-symptomen verergeren.
    • Stress: Chronische stress kan PMS-symptomen verergeren door invloed op de hormonale balans en het zenuwstelsel. Veel vrouwen met PMS geven aan stress te ervaren maar de mate van stress liet slechts een gering effect zien op de ernst van de PMS-klachten. Het is daarom waarschijnlijk dat stress eerder het gevolg dan de oorzaak is van PMS.
    • Lichaamsbeweging: Gebrek aan beweging kan leiden tot vermoeidheid en een slechtere stemming, wat symptomen kan verergeren.
  • Onderliggende psychologische factoren
    Vrouwen met een geschiedenis van depressie, angst of andere stemmingsstoornissen hebben vaak ernstigere PMS-symptomen. Dit kan te maken hebben met hun gevoeligheid voor hormonale schommelingen en veranderingen in neurotransmitters.

Behandeling

  • Levensstijlaanpassingen:
    • Voeding: Het verminderen van cafeïne, zout, suiker en alcohol kan helpen de symptomen te verlichten.
    • Beweging: Regelmatige lichaamsbeweging, zoals wandelen of zwemmen, kan de symptomen van PMS verminderen door endorfines vrij te maken, wat kan helpen bij pijn en stress.
    • Slaap en ontspanning: Genoeg slaap en stressreductie door technieken zoals yoga, meditatie of diepe ademhaling kunnen helpen om de symptomen te beheersen.
  • Medicatie
    • Orale anticonceptie: De anticonceptiepil of andere hormonale behandelingen kunnen de symptomen van PMS verminderen door de hormonale schommelingen die PMS veroorzaken te reguleren.
    • Antidepressiva: In sommige gevallen, vooral bij vrouwen die last hebben van de ernstige vorm van PMS, genaamd premenstruele dysforie (PMDD), kunnen antidepressiva zoals SSRI’s (selectieve serotonine-heropnameremmers) worden voorgeschreven om stemmingswisselingen te stabiliseren.
  • Cognitieve gedragstherapie (CGT)
    Bij vrouwen met ernstige emotionele of psychologische symptomen van PMS kan een gynaecoloog doorverwijzen naar een therapeut voor cognitieve gedragstherapie (CGT). Deze therapie helpt om negatieve denkpatronen te doorbreken en beter om te gaan met stress en emoties.

    Een gynaecoloog zal bij het opstellen van een behandelplan voor PMS rekening houden met de specifieke symptomen, de gezondheidsgeschiedenis en de persoonlijke voorkeuren van de patiënt. De behandelingsopties zijn vaak een combinatie van medische en niet-medische maatregelen.

    Het erkennen van PMS en het bieden van passende ondersteuning kan bijdragen aan een betere werkbalans en welzijn voor vrouwen die hierdoor worden getroffen.

Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS)

Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) is één van de meest voorkomende aandoeningen bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. De aandoening treft 8-13% van vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Het wordt gekenmerkt door een onbalans in de vrouwelijke geslachtshormonen, wat kan leiden tot menstruatiestoornissen, overmatige haargroei, acne, en soms onvruchtbaarheid. PCOS wordt vaak gekenmerkt door de aanwezigheid van meerdere kleine cysten in de eierstokken.

Diagnose volgens de Rotterdamse Criteria:

De diagnose PCOS wordt gesteld als ten minste twee van de volgende drie criteria aanwezig zijn:

  • Oligo- of anovulatie: Onregelmatige of afwezige ovulatie, wat leidt tot onregelmatige menstruatie.
  • Hyperandrogenisme: Klinische (zoals overmatige haargroei en acne) of biochemische tekenen van verhoogde mannelijke hormonen.
  • Polycysteuze eierstokken: Aantoonbare cysten in de eierstokken via echografie.

Behandeling

De behandeling van PCOS richt zich op het beheersen van de symptomen en kan bestaan uit:

  • Leefstijlveranderingen: Zoals gewichtsverlies en een gezond dieet om insulineresistentie te verminderen.
  • Medicatie: Anticonceptiepillen om de menstruatiecyclus te reguleren, anti-androgenen om hirsutisme te verminderen, en medicatie zoals metformine om de insulineresistentie te verbeteren.
  • Vruchtbaarheidsbehandelingen: Zoals ovulatie-inductie, als zwangerschap gewenst is.


Elke behandeling wordt aangepast aan de individuele symptomen en behoeften van de patiënt. Uw gynaecoloog van Vera Medical Center bespreekt graag met u wat voor u de beste behandeling is in uw situatie.

Blijf niet lopen met klachten en ga in gesprek met ons. Samen kijken we naar een passende behandeling.